جغرافیا... | ||
|
مهندسي هوا فضا
مهندسي هوا فضا، شاخهاي است از مهندسي که با طراحي هواپيما، فضاپيما، و مسائل و موضوعات وابسته به آنها سر وکار دارد. اغلب اوقات، از آن به عنوان مهندسي هوانوردي ياد ميشود، خصوصا، زماني که فقط به هواپيما اشاره شود، و وقتي که فضاپيما مورد نظراست، به آن مهندسي فضانوردي گفته ميشود.
مهندسي هوافضا يکي از پيشروترين زمينههاي پژوهشي است و بودجههاي کلان نظامي و غيرنظامي که صرف اين رشته ميشود زمينههاي پيشرفت و جهش در ديگر رشتههاي دانش و مهندسي را فراهم ساخته است.
مهندسي هوافضا دانشي راهبردي است که در آن از دانشهاي ديگر مانند متالورژي، علوم رايانه و الکترونيک بهرهگيري ميشود.
رشته هوافضا در دانشگاه
بال پرنده آزمايشي ناسا موسوم به هليوس که با استفاده از انرژي خورشيدي و سلولسوختي پرواز ميکند.
هدف رشته دانشگاهي مهندسي هوافضا تربيت کارشناساني است که نيروي انساني مورد نياز براي طراحي، پژوهش و ساخت در صنايع گوناگون هوافضايي را فراهم سازند. رشته دانشگاهي هوافضا خويشاوندي زيادي با تمامي گرايشهاي مهندسي مکانيک دارد به اين جهت داراي شماري درسهاي مشترک با گرايشهاي مهندسي مکانيک مثل مکانيک جامدات و مکانيک شارهها است. در بعضي دانشگاهها، دانشکده مهندسي مکانيک و هوافضا به عنوان يک دانشکده مستقل وجود دارد.
پايه بيشتر درسهاي اين رشته بر رياضي است، مانند ديناميک سيالات براي آئروديناميک يا معادلات حرکت براي ديناميک پرواز. با اينهمه، اجزاء تجربي بسياري نيز در اين رشته وجود دارد. از نظر تاريخي، اين اجزا تجربي از آزمايش مدلهاي کوچک و نمونه اوليه، در تونل باد و يا در فضاي باز منشا گرفتهاند. پيشرفتهاي صنعت رايانه اين امکان را به وجود آورده که از ديناميک محاسباتي سيالات، و شبيه سازي رفتار سيال، بتوان براي کاهش هزينه و زمان صرف شده در آزمايش تونل باد استفاده کرد.
در ايران، رشته مهندسي هوافضا در دوره کارشناسي در دانشگاه صنعتي امام حسين(ع) ، دانشگاه صنعتي اميرکبير (پلي تکنيک تهران) ، دانشگاه صنعتي شريف ، دانشگاه صنعتي مالک اشتر ، دانشگاه ستاري و دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات آموزش داده ميشود. در حال حاضر در مقطع کارشناسي ارشد و دکترا اين رشته به ۶گرايش آيروديناميک، پيشرانش (جلوبرنده)، مکانيک پرواز و سازههاي هوافضايي ، ايمني و صلاحيت پروازي و مهندسي فضايي تقسيم ميشود. علاوه بر دانشگاههاي فوق الذکر ، دانشگاه فردوسي مشهد، دانشگاه شيراز ، دانشگاه علم و صنعت ايران ، دانشگاه تربيت مدرس و دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي نيز در مقطع کارشناسي ارشد به تربيت دانشجو ميپردازند
شاخه ها
آيروديناميک
آيروديناميک به مطالعه و بررسي جريان هوا در اطراف جسم پرنده و محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم ميپردازد.
پيشرانه ها
دانش پيشرانهها به مطالعه و بررسي سامانههاي جلوبرنده، اعمّ از موتورهاي هوازي و غيرهوازي ميپردازد. موتورهاي هوازي شامل موتورهاي پيستوني و چرخپرهاي (توربيني) است كه از هوا به عنوان اكسيدكننده استفاده نموده و سوخت را با خود حمل ميكنند. اما موتورهاي غيرهوازي مانند موتور موشکها و فضاپيماها است كه سوخت و اكسيدكننده را با خود حمل ميكنند. در اين دانش نحوۀ توليد نيروي رانش و همچنين ساختار كلي انواع موتورهاي هوافضايي بررسي و مورد تجزيه و تحليل قرار ميگيرد.
مکانيک پرواز
مکانيک پرواز با بهرهگيري از دادههاي هواپويشي، هندسي و وزني به مطالعه و بررسي رفتار و حرکات هواپيما ميپردازد. در واقع علم مکانيک پرواز از عملکرد تشکيل ميشود و عملکرد به بررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعتهاي گوناگون و پايداري و کنترل وسايل پرنده ميپردازد.
سازههاي هوافضايي
سازههاي هوافضايي به مطالعه و بررسي سازههاي هواپيما و ديگر هوا-فضاگردها ميپردازد. هدف آن طراحي سازههايي است که علاوه بر استواري کافي در برابر بارهاي آيروديناميکي و ديگر بارهاي استاتيکي وارد بر وسايل پرنده، کمترين وزن ممکن را نيز داشته باشند.
آينده شغلي ، بازار کار ، درآمد
در مورد مشکلات و دشواريهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته نيز دکتر رئيسي ميگويد: مهمترين مشکل اين رشته جديد بودن آن است و اين که هنوز براي آن برنامهريزيهاي لازم به صورت کلان تدوين نشده است و در نتيجه پراکندهکاري در اين رشته زياد است و در کل جذب نيروي انساني از کانال صحيحي انجام نميگيرد وگرنه عمدتا فارغالتحصيلان اين رشته از نظر بازارکار مشکلي ندارند.
همانطور که پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است، در نتيجه فارغالتحصيلان مهندسي هوافضا ميتوانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشکي و ماهواره فعاليت بکنند و همچنين در کليه موسسات و سازمانهايي که به نحوي از وسايل پرنده استفاده ميکنند، به عنوان کارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت کنند. اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق يک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميک، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشينها توانايي کار در شاخههاي متعددي از مهندسي و پروژههاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
دکتر رئيسي در همين زمينه ميگويد: کاربرد زمينههاي مطالعاتي يک مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نميشود. براي مثال آئروديناميک خودروهااز برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميک هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميک ، خودروهاي کم مصرفتري ميسازند. فرايند سيستمهاي کنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي کنترل در وسايل پرنده بر يک مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و کشتي مشترکات زيادي با سازه يک هواپيما دارد و بالاخره توربينهاي گاز يک نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يک موتور جت تحليل و طراحي ميگردند. در نتيجه يک مهندس هوافضا علاوه بر شرکتهاي هوايي در نيروگاهها، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه
دکتر رئيسي همچنين معتقد است که دانشجوي اين رشته بايد در کارهايش نظم و برنامهريزي داشته باشد چون حجم مطالبي که در طول يک ترم ارائه ميشود، زياد بوده و مطالعه آنها مستلزم يک برنامهريزي دقيق ميباشد.
وي در مورد دروس مهم در اين رشته نيز ميگويد: زيربناي اين رشته رياضيات است و همچنين فيزيک و شيمي تا حدودي لازم ميباشد و البته همينجا لازم است توصيه کنم که دانشآموزان اگر در درس زبان خارجي ضعيف هستند، وارد اين رشته نشوند چون بيشتر دروس اين رشته به زبان انگليسي وابسته ميباشد.
آقاي جهاني دانشجوي کارشناسي ارشد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميرکبير نيز معتقد است که دانشجوي اين رشته بايد آمادگي کار در کارخانجات را داشته باشد. وي در توضيح ميگويد: مهندسي هوافضا يک رشته فني است و عموما کساني که وارد رشتههاي فني ميشوند، بايد آمادگي کار در کارخانجات را داشته باشند و همچنين بايد افراد قوي و داراي پشتکار وارد اين رشته بشوند تا به ياري اراده قوي خود در پيشبرد اين رشته نوپا موفق گردند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصيل در مقاطع کارشناسي ارشد در گرايشهاي «جلوبرندگي ، مکانيک پرواز، سازههاي هوايي ، آيروديناميک ، هوافضا» ميسر ميباشد.
رشتههاي مشابه و نزديک به اين رشته
اين رشته قبلا از زيرشاخههاي مهندسي مکانيک بوده است لذا داراي تعداد واحدهاي مشترک زيادي با رشته مهندسي مکانيک ميباشد.
وضعيت نياز کشور به اين رشته در حال حاضر
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايهگذاري کلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي کشور تاثير ميپذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايهگذاري در اين بخش بيشتر ميباشد و البته عکس اين قضيه نيز صادق است.
دکتر مهدي سبزهپرور استاد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميرکبير نيز با اشاره به فعاليت فارغالتحصيلان اين رشته در بخش خصوصي ميگويد: در سال 70 وزارت صنايع لايحهاي به مجلس داد که بر اساس آن بخش خصوصي ميتوانست در کشور فعاليتهايي در زمينه هوافضا انجام بدهد. از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعهاي در وزارت صنايع متولي اين کار شد و به صورت هدايتکننده شرکتها و مجموعههاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز کرد که حاصل اين کار، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر بود که طراحي آن توسط فارغالتحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بينالمللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي کشوري شروع به فعاليت کرده است. همچنين ميتوان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبک موتوردار اشاره کرد که با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سمپاش از پروژههايي است که به تازگي در کشور مطرح شده است.
حسين شاهوردي دانشجوي کارشناسي ارشد دانشگاه اميرکبير نيز ميگويد: در حال حاضر در کشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايهگذاري توجه زيادي نميشود اما فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشک و جنگافزارها فعاليت بکنند.
علاوه بر اينها ميتوانند روي آئروديناميک خودروها، سازههاي خودروسازي و توليد توربينهاي بخار براي توليد برق کار بکنند. وي همچنين درمورد فعاليتهايي که دانشجويان اين رشته در بخش خصوصي ميتوانند انجام دهند، ميگويد: فارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در شرکتهاي خصوصي، هواپيماهاي کوچک دو نفره و يا چهارنفرهاي را که در دست ساخت است با استانداردهاي بينالمللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند. نظرات شما عزیزان: موضوعات مرتبط: برچسبها: |
|
[ طراحی : ایران اسکین ] [ Weblog Themes By : iran skin ] |